Steenwijk. De Vestingstad van de Weerribben en Wieden.
Steenwijk, gelegen in het noordwesten van Overijssel, heeft een geschiedenis die teruggaat tot de vroege middeleeuwen. Deze oude stad, ooit een belangrijk strategisch bolwerk, heeft door de eeuwen heen vele belegeringen, handelsbloei en sociale veranderingen meegemaakt. Het is een verhaal van strijd, doorzettingsvermogen en uiteindelijk hernieuwde glorie.
Elk jaar bezoeken duizenden toeristen Giethoorn, waarvan een groot gedeelte aankomt op het station Steenwijk en vandaar verder gebracht worden naar het Venetie van het noorden.
De vroege jaren: een strategische plek.
De vroege jaren: een strategische plek.
Steenwijk ontleent zijn naam aan de ligging: “steen” verwijst naar de stenen vestingwerken die de stad al vroeg in haar bestaan beschermden. De stad lag op de grens van verschillende landschappen – een hoger gelegen zandgrond, omringd door moerassige gebieden. Deze natuurlijke verdediging maakte Steenwijk aantrekkelijk voor zowel bewoners als vijanden. Al in de 13e eeuw kreeg Steenwijk stadsrechten, wat haar belangrijk maakte binnen de regio.
In de middeleeuwen ontwikkelde de stad zich tot een handelscentrum. Boeren, ambachtslieden en handelaren uit de omliggende gebieden kwamen naar Steenwijk om hun waren te verhandelen. De stad had een bloeiende weekmarkt en werd bekend om haar turfhandel. Turf, gewonnen uit de omliggende moerassen, was een belangrijk exportproduct dat werd gebruikt als brandstof in steden als Zwolle en Kampen.
Belegeringen en strijd
De strategische ligging van Steenwijk maakte haar ook kwetsbaar voor oorlogen. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) stond de stad meerdere malen in het middelpunt van de strijd. Een van de bekendste belegeringen vond plaats in 1580, toen de Spanjaarden onder leiding van Francisco Verdugo de stad innamen. De inwoners van Steenwijk boden felle weerstand, maar uiteindelijk moest de stad zich overgeven.
Slechts twee jaar later, in 1582, kwam Steenwijk opnieuw onder vuur te liggen. Dit keer waren het de Staatse troepen onder leiding van Johan van den Kornput die de stad belegerden om haar te heroveren. Het beleg van Steenwijk was een van de eerste successen van de Staatse troepen in de Tachtigjarige Oorlog en betekende een keerpunt voor de opstand tegen de Spaanse overheersing. Tot op de dag van vandaag wordt Van den Kornput in Steenwijk geëerd, onder andere met een standbeeld op de Markt..
De economische bloei van de Olde Veste
Na de oorlogen herstelde Steenwijk zich geleidelijk. In de 17e en 18e eeuw profiteerde de stad van de handel en de gunstige ligging aan vaarwegen. De stad werd een centrum voor de turfhandel, maar ook andere ambachten bloeiden. Steenwijk stond bekend om zijn pottenbakkers, die aardewerk produceerden dat populair was in de hele regio.
Tegelijkertijd bleef Steenwijk een belangrijke vestingstad. In de 18e eeuw werden nieuwe verdedigingswerken aangelegd, waaronder bastions en grachten. Hoewel de vestingwerken in de 19e eeuw hun militaire functie verloren, zijn ze nog steeds zichtbaar in het stadsbeeld en herinneren ze aan Steenwijks roemrijke verleden.
Steenwijk vandaag
Vandaag is Steenwijk een stad die trots is op haar geschiedenis, maar die ook met beide benen in het heden staat. Bezoekers kunnen door de straten wandelen waar middeleeuwse strijders ooit vochten, of genieten van het natuurschoon in de omliggende Weerribben-Wieden. De stad vertelt een verhaal van veerkracht en vooruitgang – een verhaal dat nog steeds wordt geschreven door de mensen die er wonen en werken.
Steenwijk is meer dan een plek op de kaart; het is een levend monument van de Nederlandse geschiedenis, dat iedere bezoeker uitnodigt om een stukje van haar verhaal mee naar huis te nemen.